قرارداد نمایندگی فروش + انواع + نمونه رایگان

فرض کنید یکی از برندهای معروف لوازم آرایشی قصد دارد محصولات خود را در شهر کرج عرضه کند. این شرکت تمایل ندارد مستقیماً شعبه‌ای در این شهر تأسیس کند؛ اما به فردی نیاز دارد که با بازار کرج آشنا بوده و مهارت‌های لازم در بازاریابی و فروش را داشته باشد. درواقع، او نیاز به نماینده‌ای دارد که قادر باشد محصولاتش را در همان مکان مشخص بفروشد. در این شرایط، شما می‌توانید با آن برند قراردادی تحت عنوان «قرارداد نمایندگی فروش» منعقد کرده و با بهره‌گیری از اعتبار و شهرت آن، کسب‌وکار خود را در شهر کرج توسعه دهید.

اگر این توافق‌نامه را به‌صورت اصولی تنظیم کنید هم شما و هم تولیدکننده از این همکاری سودمی برید. اما چگونه نمونه قرارداد نمایندگی فروش را تنظیم کنیم که علاوه بر حفظ منافع مادی، دچار خسارت مالی نشویم؟ برای پاسخ به این سؤال تا انتهای این مطلب از دوات همراه ما باشید.

قرارداد نمایندگی فروش چیست؟

اگر قصد دارید به‌عنوان نماینده فروش فعالیت کنید، باید بدانید که قرارداد نمایندگی فروش یکی از انواع قراردادهای تجاری پرکاربرد در ایران است. این توافق به شما این امکان را می‌دهد تا محصولات یک برند یا تولیدکننده (اصیل) را در منطقه جغرافیایی مشخص و در مدت‌زمانی معین به فروش برسانید.

در این مدل همکاری، شما به‌عنوان نماینده، بدون اینکه در استخدام اصیل (شرکت اصلی) باشید، با سرمایه شخصی خود اقدام به بازاریابی و فروش می‌کنید. طی این قرارداد می‌توانید از برند و شهرت همان شرکت اصلی برای افزایش فروش و جذب مشتریان بیشتر بهره ببرید. به همین دلیل است که اگر این قرارداد به‌درستی تنظیم شود، برای شما و تولیدکننده سودآوری بالایی دارد.

انواع قرارداد نمایندگی فروش

به‌طورکلی دو نوع قرارداد نمایندگی فروش داریم که عبارت‌اند از:

نمایندگی فروش انحصاری

در این نوع قرارداد، نماینده فروش به‌صورت انحصاری در یک نقطه خاص، مانند شهر کرج، فعالیت می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، شرکت اصلی، ملزم است که صرفاً با یک نماینده فروش قرارداد داشته باشد؛ بنابراین نمی‌تواند با بیش از یک نماینده، همکاری کند.

نمایندگی فروش غیرانحصاری

در اینجا بر خلاف مدل قبلی، محدودیتی برای اعطای نمایندگی فروش وجود ندارد. در واقع شرکت اصلی می‌تواند به‌منظور افزایش بهره‌وری در یک منطقه خاص، با بیش از یک نماینده قرارداد اعطای نمایندگی فروش منعقد کند. به‌عنوان‌مثال، در شهر کرج، شرکت الف می‌تواند به طور هم‌زمان با چند نماینده قرارداد امضا کرده و در این شهر نمایندگی‌های متعددی داشته باشد.

به یاد داشته باشید که انتخاب میان نمایندگی انحصاری یا غیرانحصاری، بستگی به مسائلی نظیر اهداف شما (به‌عنوان اصیل یا نماینده)، پتانسیل بازار و توان مالی طرفین دارد.

نحوه تنظیم متن قرارداد نمایندگی فروش

تنظیم دقیق و شفاف بندهای قرارداد نمایندگی فروش، از بروز اختلافات آتی جلوگیری کرده و حقوق هر دو طرف را تضمین می‌کند. پیش از امضای این توافق‌نامه، ضروری است با مواد و نکات کلیدی آن آشنا شوید. مهم‌ترین مواد قرارداد نمایندگی فروش عبارت‌اند از:

ماده ۱- طرفین قرارداد

طرف‌های این توافق عبارت‌اند از:

اصیل: همان شرکت اصلی است که اجازه فروش کالاهای خود را به نماینده می‌دهد.

نماینده فروش: شخص یا شرکتی که وظیفه فروش محصولات شرکت اصلی را برعهده می‌گیرد.

اگر هر کدام از طرف‌های این قرارداد، شخص حقوقی باشند باید شماره ثبت شرکت و شناسه ملی آن را بنویسید. درمورد اشخاص حقیقی، نوشتن کد ملی و شماره شناسنامه ضروری است.

ماده ۲- موضوع قرارداد

موضوع قرارداد، فروش محصولات تولیدی شرکت اصلی (اصیل) توسط نماینده است که در یک نقطه مکانی مشخص انجام می‌شود. در اینجا لیست کامل محصولاتی که قرار است توسط نماینده به فروش برسد، باید نوشته شود.

ماده ۳- مدت قرارداد و تمدید آن

مدت این قرارداد، بازه زمانی توافق شده میان طرفین است که در طول آن باید موضوع قرارداد انجام شود؛ مثل یک سال تمام شمسی از تاریخ یکم اسفندماه سال 1403 تا یکم اسفند سال 1404.

در این ماده، می‌توانید شرایط و نحوه تمدید قرارداد را مشخص کنید.

ماده ۴- مبلغ قرارداد

مبلغ این قرارداد بنا بر توافقات نماینده و اصیل، شامل جزئیات مالی مربوط به کارمزد یا دستمزد نماینده است که اصیل ملزم به پرداخت آن خواهد شد. در این بند باید نحوه محاسبه مبلغ؛ مثلاً درصدی از فروش یا مبلغ ثابت ماهیانه، زمان‌بندی پرداخت اقساط، پرداخت پیش‌پرداخت و هرگونه تغییرات احتمالی در مبلغ در صورت تغییر شرایط فروش را ذکر کنید.

ماده ۵- تعهدات طرفین

هر یک از طرف‌های قرارداد پس از قبول‌کردن و امضای توافق‌نامه وظایفی را برعهده می‌گیرند.

وظایف نماینده شامل مواردی مثل حفظ اسرار تجاری، گزارش‌دهی منظم، فعالیت مطابق ضوابط تعیین‌شده و رعایت استانداردهای شرکت اصلی است.

از جمله وظایف شرکت در مقابل نمایند، باید به مواردی مثل پرداخت به‌موقع مبلغ قرارداد، ارائه محصولات باکیفیت، پشتیبانی فنی و حقوقی از نماینده اشاره کنیم.

ماده ۶- فسخ قرارداد نمایندگی فروش

فسخ، یک ضمانت اجرای بسیار قدرتمند در قرارداد نمایندگی فروش است که نباید به‌سادگی از کنار آن عبور کنید. فسخ، اتمام یک‌جانبه قرارداد از سوی نماینده یا شرکت اصلی است که می‌تواند تحت شرایط زیر محقق شود:

·       افشای اطلاعات محرمانه شرکت از سوی نماینده (ایجاد حق فسخ برای شرکت)

·       سوءاستفاده از نام و علامت تجاری شرکت توسط نماینده (ایجاد حق فسخ برای شرکت)

·       نارضایتی شدید مشتری‌ها از نماینده (ایجاد حق فسخ برای شرکت)

·       عدم پرداخت مبلغ قرارداد در موعد مقرر (ایجاد حق فسخ برای نماینده)

ماده ۷- تضمین در قرارداد نمایندگی فروش

در انواع قرارداد نمایندگی فروش، تضمین‌ها به‌منظور ایجاد اعتماد و اطمینان میان طرفین، در نظر گرفته می‌شوند. تضمین‌ها می‌توانند شامل ارائه وثیقه یا ضمانت‌نامه از سوی نماینده به شرکت اصلی باشند تا در صورت عدم اجرای تعهدات، شرکت بتواند خسارات وارده را جبران کند. در مقابل، نماینده نیز می‌تواند برای اطمینان از پرداخت مبلغ قرارداد، تضمینی مثل چک یا سفته را از شرکت بخواهد.

ماده ۸- نسخه‌های قرارداد

اگر قرارداد را به‌صورت کتبی تنظیم می‌کنید، هر یک از طرف‌ها باید یک نسخه از متن قرارداد را داشته باشند. البته، پیشنهاد دوات به شما این است که یک نسخه نیز نزد شخص ثالث به‌عنوان امین نگهداری شود. در قراردادهای الکترونیکی، نیاز به نسخه فیزیکی ندارید؛ زیرا امکان دانلود متن توافق‌نامه برای هر طرف فراهم است.

ماده ۹- مرجع حل اختلافات

در قرارداد نمایندگی فروش، باید مرجع حل اختلاف را با توافق طرف مقابل تعیین کرده و در متن قرارداد به‌صورت واضح بنویسید تا در صورت بروز اختلاف، به آن مرجع مراجعه کنید. این مرجع می‌تواند داور مورد توافق شما و طرف دیگر باشد یا اینکه داوری تعیین نشود و در صورت بروز منازعه، به مراجع قضایی کنید.

ماده ۱۰- خاتمه قرارداد

 خاتمه قرارداد نمایندگی فروش می‌تواند از راه‌های زیر تحقق پیدا کند:

فسخ یا همان خاتمه یک‌جانبه قرارداد که در بالاتر به آن اشاره کردیم.

اقاله: خاتمه قرارداد با رضایت هر دو طرف

انقضای مدت قرارداد

انفساخ: اتمام قرارداد به دلایلی مثل بروز جنگ؛ چرا که ادامه قرارداد در این شرایط برای طرفین مقدور نیست.

ماده ۱۱- ضمایم قرارداد

ضمایم قرارداد نمایندگی فروش، اسنادی هستند که به قرارداد اصلی پیوست می‌شوند و جزئیات تکمیلی را ارائه می‌دهند. این ضمایم ممکن است شامل مواردی نظیر لیست محصولات، تضامین (چک و سفته) یا دستورالعمل‌های ویژه برای فروش کالا باشند.

جمع‌بندی

در این مقاله، مهم‌ترین نکات و اصولی که برای تنظیم قرارداد نمایندگی فروش باید در نظر بگیرید، بررسی شد. بااین‌حال، به دلیل پیچیدگی‌های حقوقی و تجاری این نوع قراردادها، توصیه می‌کنیم پیش از امضای قرارداد حتماً از مشاوره با یک وکیل متخصص بهره ببرید. این کار نه‌تنها از بروز اختلافات آینده جلوگیری می‌کند، بلکه به شما اطمینان می‌دهد که هم به‌عنوان نماینده و هم در جایگاه شرکت اصیل، در یک همکاری حرفه‌ای و سودآور قرار گرفته‌اید.

سؤالات متداول

1- قرارداد نمایندگی فروش انحصاری و غیرانحصاری چه تفاوتی با هم دارند؟

در نمایندگی انحصاری، فقط یک نماینده در منطقه مشخص‌شده فعالیت می‌کند، اما در نمایندگی غیرانحصاری، چند نماینده می‌توانند هم‌زمان در یک منطقه کار کنند.

2- آیا نماینده فروش، کارمند شرکت محسوب می‌شود؟

خیر، نماینده فروش کارمند شرکت محسوب نمی‌شود و رابطه او با شرکت اصیل، تابع قانون کار نیست.

3- آیا نماینده فروش می‌تواند هم‌زمان با چند شرکت همکاری کند؟

بستگی به نوع قرارداد دارد و اینکه شرط مباشرت برای نماینده در متن توافق ذکر شده باشد یا نه.

4- حقوق مالی نماینده چگونه تعیین می‌شود؟

حقوق نماینده معمولاً به‌صورت کمیسیون (درصدی از فروش)، حقوق ثابت یا ترکیبی از هر دو تعیین می‌شود.

5- در صورت فسخ قرارداد نمایندگی فروش، چه اتفاقی می‌افتد؟

پس از فسخ، نماینده موظف است کلیه اسناد و اطلاعات محرمانه را به شرکت بازگرداند. همچنین ممکن است برای طرفی که از تعهداتش تخلف کرده نیز جریمه‌های مالی در نظر گرفته شود.