نمونه قرارداد دورکاری + دورکاری یعنی چه ؟
قرارداد دورکاری چیست؟ چگونه قرارداد دورکاری تنظیم کنیم؟ رعایت چه نکاتی در دورکاری حائز اهمیت است؟
اغراق آمیز نیست اگر، شیوع ویروس کرونا را نقطه عطفی در گسترش همکاری به صورت دورکار تلقی کرد! بعد از آن می‌توان دسترسی راحت به اینترنت، دوری مسافت، افزایش اجاره‌بها، ترافیک، هزینه‌های رفت‌و‌آمد، هزینه غذا و قهوه آماده و... را از علت‌های استقبال از قرارداد دورکاری دانست!
در این میان، پرسش‌هایی مانند «دورکاری یعنی چی؟»، «قرارداد دورکاری چیست؟» و «قرارداد دورکاری بدون بیمه» همواره مطرح است. تنظیم یک قرارداد دقیق و جامع، به عنوان سند حقوقی مبنای اعتماد و شفافیت در همکاری‌های دورکاری، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. دوات در این مقاله سعی دارد به تمامی جنبه‌های دورکاری، انواع آن، مزایا و معایب، نکات کلیدی تنظیم قرارداد و در نهایت ارائه یک نمونه قرارداد جامع بپردازد.
دورکاری یعنی چی؟
دورکاری یا کار از راه دور (Remote Work) به معنای انجام فعالیت‌های شغلی بدون نیاز به حضور فیزیکی در محیط کار است. در این مدل، کارمند می‌تواند وظایف خود را از منزل یا هر مکان دیگری با استفاده از ابزارهای ارتباطی مانند اینترنت، تلفن و نرم‌افزارهای ویدئوکنفرانس انجام دهد.
مزیت اصلی این روش، انعطاف‌پذیری زمانی و مکانی است؛ به گونه‌ای که علاوه بر تمرکز بر نتیجه، نیروی کار می‌تواند به بهترین نحو بین کار و زندگی شخصی تعادل برقرار کند.
انواع دورکاری کدامند؟
در عمل، دورکاری را می‌توان به چند دسته کلی تقسیم کرد:
۱. دورکاری کامل
در این مدل، نیروی کار به‌طور کامل از محل غیرحضوری خود (مثلاً منزل) کار می‌کند و هیچ نیازی به حضور در دفتر یا محل شرکت ندارد. این مدل برای شرکت‌هایی مناسب است که زیرساخت‌های فنی و مدیریتی لازم جهت حمایت از کار از راه دور را فراهم کرده‌اند.
۲. دورکاری ترکیبی
در این نوع، کارمند بخشی از زمان کاری خود را در دفتر و بخشی را به صورت دورکاری سپری می‌کند. این مدل امکان تعامل حضوری را در کنار انعطاف‌های دورکاری برای شرکت فراهم می‌آورد.
۳. دورکاری موقت
این مدل معمولاً به دلایل خاص مانند شرایط اضطراری یا پروژه‌های مشخص به‌طور موقت اعمال می‌شود. پس از اتمام دوره مشخص، نیروی کار ممکن است به شیوه‌های سنتی بازگردد یا قرارداد به‌صورت دائمی تمدید شود.
۴. دورکاری در منزل
رایج‌ترین نوع دورکاری، کار از منزل است؛ جایی که فرد تمامی وظایف شغلی خود را از فضای شخصی خود انجام می‌دهد. این مدل برای مشاغلی که نیاز به حضور فیزیکی ندارند (مانند نویسندگی، طراحی گرافیک و برنامه‌نویسی) بسیار کاربرد دارد. لازم به ذکر است این مدل دورکاری می تواند نوعی از دورکاری کامل هم به شمار رود.
قرارداد دورکاری چیست؟
قرارداد دورکاری توافقی رسمی بین کارفرما و کارمند است که در آن تمامی شرایط همکاری از راه دور مشخص می‌شود. این قرارداد به‌عنوان سندی حقوقی، موارد زیر را شامل می‌شود:
• شرح وظایف و استانداردهای کیفی فعالیت
• ساعات کاری و نحوه گزارش‌دهی
• حقوق، مزایا و شرایط پرداخت
• تجهیزات و ابزارهای مورد نیاز برای انجام کار
• شرایط پوشش بیمه (در قراردادهایی که به آن اشاره شده باشد)
• بندهای محرمانگی و حفاظت از اطلاعات
• شرایط فسخ قرارداد و حل اختلافات
تنظیم یک قرارداد دقیق و رعایت اصول نگارش قرارداد ، از بروز اختلافات آینده جلوگیری می‌کند و موجب می‌شود تا هر دو طرف از حقوق و تعهدات خود آگاه باشند.
قرارداد دورکاری بدون بیمه ؛ آیا قانونی است؟
یکی از مباحث حساس در قراردادهای دورکاری، موضوع حق بیمه است. طبق قوانین کار، بیمه کردن کارکنان در محیط‌های حضوری یک الزام قانونی است؛ اما در زمینه دورکاری، قانون به‌طور مشخص و جامع به پوشش بیمه نیروی دورکار اشاره نکرده است. به عبارت دیگر، در قراردادهای دورکاری، موضوع بیمه معمولاً به توافق طرفین واگذار می‌شود.
• در برخی موارد، کارفرما تصمیم می‌گیرد نیروی دورکار را بیمه کند تا از افزایش اعتماد و حفظ حقوق نیروی کار اطمینان حاصل کند.
• در مواردی که قرارداد به‌صورت «قرارداد دورکاری بدون بیمه» تنظیم می‌شود، نیروی کار می‌تواند از گزینه‌های بیمه اختیاری یا بیمه مشاغل آزاد استفاده کند.
• بنابراین، موضوع بیمه در قراردادهای دورکاری معیار ثابت و قطعی‌ای ندارد و تا حد زیادی به سیاست و تصمیم کارفرما بستگی دارد.
قرارداد فریلنسری همان قرارداد دورکاری است؟
قرارداد دورکاری و فریلنسری هر دو به نوعی همکاری از راه دور اشاره دارند، اما تفاوت‌های قابل توجهی در ساختار حقوقی و شرایط کاری آن‌ها وجود دارد.
- در قرارداد دورکاری، فرد به‌عنوان کارمند یک شرکت یا سازمان شناخته می‌شود، با این تفاوت که وظایف خود را به‌طور غیرحضوری و از راه دور انجام می‌دهد. این نوع قرارداد معمولاً با یک شرکت خاص مرتبط است و فرد ملزم به رعایت ساعات کاری مشخص و پاسخگویی به کارفرما در این ساعات است. حقوق و مزایا به‌طور معمول ثابت بوده و مطابق با قوانین کار و بیمه، مزایای مربوط به کارمند شامل حال فرد می‌شود. در این نوع قرارداد، کارفرما توانایی نظارت مستقیم بر عملکرد فرد را دارد و رابطه کارگری-کارفرمایی پابرجا است.
- اما در قرارداد فریلنسری، فرد به‌عنوان یک پیمانکار مستقل فعالیت می‌کند و هیچ تعهد خاصی به یک شرکت خاص ندارد. در این نوع قرارداد، فریلنسر برای انجام پروژه‌های خاص با کارفرماها همکاری می‌کند و معمولاً پرداخت دستمزد بر اساس پروژه یا ساعت کاری صورت می‌گیرد. فریلنسرها معمولاً این امکان را دارند که با چندین کارفرما به‌طور همزمان همکاری کنند و ساعات کاری خود را انعطاف‌پذیر تنظیم نمایند. در این نوع همکاری، فریلنسر مسئول انجام کار و تحویل پروژه‌ها است، اما برخلاف قرارداد دورکاری، نیاز به رعایت ساعات کاری خاص ندارد و به‌طور کلی هیچ‌گونه مزایا یا بیمه‌ای از کارفرما دریافت نمی‌کند.
در مجموع، تفاوت اصلی این دو قرارداد در نوع وابستگی به کارفرما، ساعات کاری و مزایا است. قرارداد دورکاری بیشتر شبیه به یک قرارداد کارمند-کارفرماست که در آن فرد به‌طور مستمر و ثابت برای یک شرکت فعالیت می‌کند، در حالی که فریلنسری بیشتر به افراد آزادی عمل می‌دهد تا به‌عنوان پیمانکار مستقل برای چندین کارفرما پروژه‌های مختلف انجام دهند.
۱۲ نکته کلیدی تنظیم قرارداد دورکاری
تنظیم یک قرارداد دورکاری جامع، از اهمیت بسزایی برخوردار است. در ادامه، نکات کلیدی و جذابی که در تنظیم چنین قراردادی باید مد نظر قرار گیرد، بررسی می‌شود:
۱. مشخصات دقیق طرفین
• درج اطلاعات کامل کارفرما و کارمند (نام، نشانی، شماره تماس، شماره ثبت شرکت یا شماره ملی)
• تعیین نمایندگان قانونی در صورت وجود ساختار شرکتی
• تأکید بر صحت اطلاعات و مسئولیت هر گونه خطا در آن‌ها
۲. موضوع قرارداد و شرح وظایف
• تعریف دقیق موضوع همکاری و شرح وظایف کارمند به‌صورت جزئی
• ذکر استانداردهای کیفی، مهلت‌های تحویل و معیارهای ارزیابی عملکرد
• تعیین نحوه تعاملات فنی (مانند ارسال گزارش‌های هفتگی یا استفاده از سامانه‌های مدیریت پروژه)
۳. مدت زمان قرارداد و شرایط تمدید
• مشخص نمودن تاریخ شروع و پایان همکاری (برای قراردادهای موقت یا آزمایشی)
• ذکر شرایط تمدید یا تغییر دوره قرارداد بر اساس ارزیابی عملکرد
• تعیین چگونگی تطبیق قرارداد با تغییرات محیطی یا قانونی
۴. ساعات کاری و نحوه گزارش‌دهی
• تعیین دقیق ساعات کاری مورد انتظار (چه به‌صورت ثابت و چه انعطاف‌پذیر)
• توضیح نحوه گزارش‌دهی منظم (استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت پروژه مانند ترلو، اسلک و غیره)
• تعیین زمان‌بندی جلسات آنلاین جهت هماهنگی و بررسی عملکرد
۵. حقوق، مزایا و شیوه‌های پرداخت
• تعیین حقوق ماهانه یا حقوق مبتنی بر پروژه به‌طور شفاف
• توضیح شیوه‌های پرداخت (انتقال بانکی، تقسیم پرداخت در مراحل مختلف پروژه)
• اشاره به پاداش‌ها، اضافه‌کاری‌ها و کمک هزینه‌های جانبی (مانند کمک هزینه اینترنت یا نرم‌افزارهای تخصصی)
• تعیین شرایط پرداخت در صورت تاخیر یا عدم ارائه خروجی مطلوب
۶. بیمه
• توضیح مفصل درباره پوشش بیمه‌ای؛ در قراردادهای دورکاری موضوع بیمه به توافق طرفین واگذار می‌شود
• در صورت توافق، ذکر اینکه کارفرما موظف است نیروی دورکار را تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار دهد
• در صورت عدم تعهد کارفرما، اشاره به امکان استفاده کارمند از بیمه اختیاری یا بیمه مشاغل آزاد
• تاکید بر اهمیت پوشش بیمه جهت حفظ حقوق بلندمدت و حمایت قانونی نیروی کار
۷. تجهیزات و ابزارهای کاری
• مشخص نمودن دقیق تجهیزات مورد نیاز (مانند لپ‌تاپ، نرم‌افزارهای تخصصی، اینترنت پرسرعت)
• تعیین اینکه چه تجهیزاتی توسط کارفرما تأمین می‌شود و چه مواردی بر عهده کارمند است
• توضیح در مورد هزینه‌های نگهداری و به‌روزرسانی تجهیزات در صورت توافق
۸. قرارداد محرمانگی و عدم افشا اطلاعات
• الزام به رعایت محرمانگی اطلاعات حساس شرکت و داده‌های پروژه
• تعیین بندهایی برای جلوگیری از افشای اطلاعات به اشخاص ثالث و نحوه برخورد در صورت تخلف
• استفاده از روش‌های ایمن برای تبادل اطلاعات (مانند رمزنگاری و استفاده از سامانه‌های امن)
۹. مدیریت عملکرد و نظارت بر کار
• تعیین چگونگی ارزیابی دوره‌ای عملکرد کارمند با استفاده از معیارهای قابل اندازه‌گیری (KPIs)
• تعریف سامانه‌های گزارش‌دهی و برگزاری جلسات آنلاین منظم جهت پیگیری پیشرفت کار
• تضمین شفافیت در ارزیابی عملکرد و ارائه راهکارهایی برای بهبود مداوم
۱۰. شرایط فسخ قرارداد و حل اختلافات قراردادی
• تعیین شرایط مشخص فسخ قرارداد؛ مانند عدم اجرای تعهدات، تأخیر مکرر یا تغییرات اساسی در سیاست‌های شرکت
• ذکر روند حل اختلاف از طریق مذاکره مستقیم و در صورت عدم توافق، ارجاع به مراجع قضایی
• تعیین جریمه‌ها یا خسارت‌هایی که در صورت فسخ توسط هر یک از طرفین متحمل می‌شود
• اشاره به بند فورس ماژور به عنوان عاملی که امکان تعویق یا فسخ قرارداد را فراهم می‌کند
۱۱. تعهدات و مسئولیت‌های طرفین
• درج تعهدات دقیق کارمند (رعایت قوانین شرکت، ارائه گزارش‌های منظم، حفظ محرمانگی)
• تعیین تعهدات کارفرما (پرداخت حقوق به‌موقع، تامین تجهیزات، ارائه آموزش‌های لازم)
• ذکر تعهدات مشترک جهت حفظ یکپارچگی و ارتقای سطح همکاری
۱۲. سایر شرایط تکمیلی
• استفاده از امضای الکترونیکی به عنوان روشی مدرن برای امضای قرارداد با اعتبار حقوقی بالا
• ذکر چگونگی هماهنگی در صورت تغییر وضعیت شخصی یا کاری هر یک از طرفین
این نکات کلیدی، چارچوبی قوی برای تدوین قراردادهای دورکاری فراهم می‌آورند و تضمین می‌کنند که تمامی جنبه‌های حقوقی و عملی همکاری به‌طور دقیق مشخص شده و در صورت بروز هرگونه اختلاف یا ابهام، سندی مستند در اختیار باشد.
نمونه قرارداد دورکاری
در ادامه، یک نمونه قرارداد دورکاری ارائه می‌شود که می‌توانید به عنوان الگو از آن استفاده کنید. لازم به ذکر است که این نمونه قرارداد، تنها یک قالب کلی است و بسته به شرایط هر شرکت یا پروژه، می‌تواند تغییراتی در آن اعمال شود.
قرارداد دورکاری
این قرارداد در تاریخ …………… بین:
شرکت/سازمان ……………………. به شماره ثبت ………… و شناسه ملی ………… به نمایندگی آقای/خانم …………………… به سمت ………………… (که از این پس «کارفرما» نامیده می‌شود)،
آقای/خانم ……………………. فرزند ………… به شماره ملی ………… متولد ………… به نشانی …………………… (که از این پس «کارمند دورکار» نامیده می‌شود)،
با در نظر گرفتن قوانین و مقررات حاکم، به‌ویژه قانون کار جمهوری اسلامی ایران، و با توافق طرفین، مفاد زیر منعقد و مورد پذیرش قرار گرفت:
ماده ۱ – موضوع قرارداد
موضوع این قرارداد، ارائه خدمات ………………… از سوی کارمند دورکار برای کارفرما به‌صورت غیرحضوری و از راه دور است.
ماده ۲ – مدت قرارداد
این قرارداد از تاریخ ………… به مدت ………… معتبر بوده و پس از اتمام، با توافق طرفین قابل تمدید خواهد بود. در صورت فسخ، هر یک از طرفین باید حداقل ………… روز قبل، به‌صورت کتبی اطلاع دهند.
ماده ۳ – محل انجام کار
محل انجام کار، آدرس محل سکونت یا مکان موردنظر کارمند دورکار خواهد بود، مگر آنکه کارفرما مکان مشخصی را تعیین کند.
ماده ۴ – ساعات کاری
کارمند دورکار موظف است در روزهای ………… از ساعت ………… تا ………… وظایف محوله را انجام داده و در صورت لزوم، در دسترس باشد.
ماده ۵ – شرح وظایف
کارمند دورکار متعهد است وظایف زیر را با دقت و کیفیت لازم انجام دهد:
انجام ……………………
ارائه گزارش‌های موردنیاز به کارفرما
رعایت استانداردهای تعیین‌شده توسط کارفرما
ماده ۶ – حقوق و مزایا
کارمند دورکار در ازای انجام وظایف محوله، ماهانه مبلغ ………………… ریال دریافت خواهد کرد.
پرداخت حقوق در پایان هر ماه واریز خواهد شد.
سایر مزایا مطابق با سیاست‌های شرکت و قوانین کار محاسبه و پرداخت خواهد شد.
ماده ۷ – بیمه و مزایای قانونی
کارفرما موظف است کارمند دورکار را مطابق با قوانین تامین اجتماعی بیمه کند و سهم بیمه کارفرما را پرداخت نماید.
سهم بیمه کارمند از حقوق ماهانه کسر خواهد شد.
در صورت نیاز به بیمه تکمیلی، شرایط آن بر اساس توافق طرفین مشخص و اجرایی خواهد شد.
سایر حقوق و مزایای قانونی از جمله مرخصی، عیدی و سنوات مطابق با قانون کار اعمال خواهد شد.
ماده ۸ – تعهدات کارمند دورکار
رعایت محرمانگی اطلاعات و عدم افشای داده‌های سازمانی
انجام دقیق و به‌موقع وظایف محوله
رعایت قوانین و سیاست‌های سازمان
ماده ۹ – تعهدات کارفرما
تامین ابزارها و نرم‌افزارهای مورد نیاز برای انجام کار (در صورت لزوم)
پرداخت به‌موقع حقوق و مزایا
فراهم کردن شرایط مناسب برای اجرای بهینه کار
ماده ۱۰ – فسخ قرارداد
در صورت عدم رعایت تعهدات از سوی هر یک از طرفین، طرف دیگر حق فسخ قرارداد را خواهد داشت. در این صورت، کارفرما متعهد است حقوق معوقه را تسویه کند.
ماده ۱۱ – حل اختلافات
در صورت بروز اختلاف، ابتدا از طریق مذاکره حل‌وفصل خواهد شد و در صورت عدم توافق، موضوع به مراجع قانونی ارجاع داده خواهد شد.
این قرارداد در دو نسخه تنظیم و به امضای طرفین رسیده و از تاریخ امضا لازم‌الاجرا است.
امضا و مهر کارفرما
نام و سمت: …………………
امضای کارمند دورکار
نام و نام خانوادگی: …………………
نتیجه‌گیری
تنظیم قرارداد دورکاری یکی از مهمترین ابزارهای حقوقی برای ایجاد یک همکاری منظم، شفاف و پایدار بین کارفرما و نیروی کار است. در دنیای امروز که مدل‌های کاری به سرعت در حال تغییر هستند، داشتن قراردادی جامع که تمامی جنبه‌های فعالیت از راه دور را پوشش دهد، تضمینی برای جلوگیری از بروز اختلافات و مشکلات حقوقی در آینده است. در نهایت، موفقیت در فضای دورکاری مستلزم تعهد متقابل، انعطاف‌پذیری و تنظیم قراردادهای دقیق و مطابق با قوانین جاری است.
معرفی نرم افزار تنظیم و امضای قرارداد دورکاری به صورت کاملا آنلاین
نرم افزار مدیریت چرخه عمر قرارداد دوات ابزاری را در دست مدیران سازمان‌ها و شرکت‌ها قرار می‌دهد تا با کمک آن بتوانند با نیروهای کار خویش قراردادی قانونی و قابل استناد تنظیم کرده و امضای الکترونیکی خود و پرسنل خویش را به صورت آنلاین پای قرارداد درج نمایند.
نرم افزار دوات علاوه بر اینکه قابلیت این را دارد که در تمام مراحل قرارداد از ایجاد قرارداد، ویرایش، گفتگو و تأیید، امضای الکترونیکی، بایگانی و نظارت بر تعهدات قرارداد همراه شما باشد، این قابلیت را برای شرکت‌هایی که قراردادهایی آماده دارند و تنها نیاز به بخش‌های بعد از امضا، مانند بایگانی، افزودن الحاقیه، نظارت بر اجرای قرارداد و... دارند را نیز، داراست.
درخواست مشاوره و نیازسنجی بدهید!
نویسنده: زهرا قربانی، وکیل پایه‌یک دادگستری و از مدیران‌ارشد دوات
دوات یک شرکت حقوقی نیست و این مطلب مشاوره حقوقی دوات نمی‌باشد. برای ارزیابی دقت، کفایت یا قابلیت اطمینان از قوانین مذکور، ایده‌ها و راهنمایی‌های درج‌شده در اینجا و یا کاربرد این مطالب برای کسبوکار شما، باید با یک وکیل دادگستری مشورت کنید. استفاده از و دسترسی به هر یک از منابع موجود در سایت دوات رابطه وکیل و موکل بین کاربر و دوات ایجاد نمی‌کند.
سوالات متداول
- ۱- دورکاری یعنی چه؟
دورکاری یا کار از راه دور (Remote Work) به معنای انجام فعالیت‌های شغلی بدون نیاز به حضور فیزیکی در محیط کار است. در این مدل، کارمند می‌تواند وظایف خود را از منزل یا هر مکان دیگری با استفاده از ابزارهای ارتباطی مانند اینترنت، تلفن و نرم‌افزارهای ویدئوکنفرانس انجام دهد.
۲- انواع قرارداد دورکاری کدامند؟
۱- دورکاری کامل
۲- دورکاری ترکیبی
۳- دورکاری موقت
۴- دورکاری در منزل
- ۳- آیا می‌توان نیروی کار دورکار را بیمه نکرد؟
بیمه کردن کارکنان در محیط‌های حضوری یک الزام قانونی است؛ اما در زمینه دورکاری، قانون به‌طور مشخص و جامع به پوشش بیمه نیروی دورکار اشاره نکرده است. به عبارت دیگر، در قراردادهای دورکاری، موضوع بیمه معمولاً به توافق طرفین واگذار می‌شود.
۴- در قراردادهای دورکاری چه نکاتی را باید ذکر کرد؟
- مشخصات دقیق طرفین
- موضوع قرارداد و شرح وظایف
- مدت زمان قرارداد و شرایط تمدید
- ساعات کاری و نحوه گزارش‌دهی
- حقوق، مزایا و شیوه‌های پرداخت
- بیمه
- تجهیزات و ابزارهای کاری
- قرارداد محرمانگی و عدم افشا اطلاعات
- مدیریت عملکرد و نظارت بر کار
- شرایط فسخ قرارداد و حل اختلافات قراردادی
- تعهدات و مسئولیت‌های طرفین
۵- قرارداد فریلنسری همان قرارداد دورکاری است؟
خیر- تفاوت اصلی این دو قرارداد در نوع وابستگی به کارفرما، ساعات کاری و مزایا است. قرارداد دورکاری بیشتر شبیه به یک قرارداد کارمند- کارفرماست که در آن فرد به‌طور مستمر و ثابت برای یک شرکت فعالیت می‌کند، در حالی که فریلنسری بیشتر به افراد آزادی عمل می‌دهد تا به‌عنوان پیمانکار مستقل برای چندین کارفرما پروژه‌های مختلف انجام دهند.
