آموزش اصول نگارش قرارداد + معرفی کتابخانه قرارداد دوات
در این مطلب به «آموزش اصول نگارش قرارداد» پرداختهام و بعد از آن، «کتابخانه قرارداد دوات» را معرفی کردهام.

آموزش اصول قرارداد نویسی نیاز هر فردی است. چطور مگه؟ تمام روابط ما انسانها با یکدیگر در غالب قرارداد است. از قرارداد خرید و اجاره گرفته تا قرارداد ارائه خدمات! یا همین نوشتن قرارداد پرسنلی که شاید هم ساده به نظر برسد. اگر در همین قرارداد وظایف کارفرما و نیروی کار به درستی و شفاف ذکر نشود، مثل اینکه، وظایف دقیق کارفرما و کارمند مشخص نباشد، نتیجه مورد انتظار و بازه تقریبی آن ذکر نشود، ضمانتاجرایی حساب شده برای تخلف از انجام تعهدات تعیین نگردد و... خیلی زود اختلافات قراردادی گریبانگیر هر دو طرف قرارداد خواهد شد و ناخواسته پای آنها را به مراجع حل اختلاف باز می کند و تا حصول نتیجه ای که، معلوم هم نیست چه باشد فقط صبر و تحمل چارهساز است!
برای آموزش اصول نگارش قرارداد با دوات همراه شوید.
آموزش اصول نگارش قرارداد
اصول کلی قرارداد نویسی را به دو بخش تفکیک کردهام. ابتدا برویم سراغ نکات شکلی و بعد هم نکات ماهوی را با هم بگذرانیم!
10 نکته شکلی در تنظیم قرارداد
۱- خداحافظی با قراردادهای دستنویس
زیرا تغییر و جعل در قراردادهای دستنویس بسیار راحت انجام میشود. بنابراین ۰ تا ۱۰۰ قرارداد را تایپ شده تهیه کنید و از اضافه کردن الحاقیه قرارداد به صورتی دستی اجتناب کنید.
۲- استفاده از سایز خیلی بزرگ یا کوچک و فونتهای ناخوانا ممنوع
سایز فونت باید نه خیلی بزرگ و نه خیلی کوچک باشد. مثلا ۱۲ یا ۱۴!در خصوص فونت، فونت نستعلیق زیباست ولی شاید از دید من و شما! شما باید قاضی دادگاه یا داوری را تصور کنید که در فرصتی کوتاه و با حجم بالای پرونده ناچار است تعهدات من و شما را بخواند، درک کند و تصمیم بگیرد!
3- از گذاشتن جای خالی در قرارداد دوری کنید
جای خالی در قرارداد میتواند موجب افزودن تعداد تعهدات شما یا افزایش غلظت ضمانتاجراهای قراردادی شود!
4- قراردادها را بدون داشتن شماره صفحه امضا نکنید
در هنگام امضا بسیار مهم است که بدانید چند صفحه را تأیید و امضا میکنید. نداشتن شماره صفحه قرارداد، میتواند موجبات اضافه شدن صفحهای را به قرارداد فراهم آورد که بهطور قطع، موردنظر شما نبوده است.
5- از امضا، صرفا صفحه آخر قرارداد، اجتناب کنید
تمام صفحات قرارداد باید دارای امضا باشند. عدم امضا هریک از صفحات به منزله بار نشدن تعهدات آن صفحه به شخص متعهد است.
6- از هویت واقعی امضا کننده قرارداد یا نماینده قانونی غافل نشوید
زیرا نتیجه آن این است: شخصی که شما به اعتبار او وارد معامله شدهاید، هیچ تعهدی در مقابل شما ندارد و شما با شخصی دروغین و جعلی طرف هستید که خود را به جای شخص یا شرکتی معتبر و یا نماینده قانونی آنها قلمداد کرده و بهاحتمال، آهی در بساط ندارد.
با کمک امضای الکترونیکی قراردادها بدون نیاز به اینکه شما به بررسی اسناد هویتی، چهره و... بپردازید، میتوانید از هویت امضاکننده اطمینان حاصل کنید! چراکه این کار پیشتر در مرکز دولتی صدور گواهی ریشه امضا الکترونیک انجام شده است!
در مورد اشخاص حقوقی با مراجعه به سایت روزنامه رسمی و خواندن آگهیهای آخرین تغییرات و اشخاص حقیقی از طریق استعلام از سامانه ثبت الکترونیک اسناد میتوان بهره برد.
۷- از تطبیق موضوع شرکت با موضوع قرارداد مطمئن شوید
اگر طرف مقابل شما شخص حقوقی است و موضوع قرارداد در درون موضوع فعالیت شرکت نباشد، معنایش میشود: شرکت نمیتواند در آن مورد تعهدی را بپذیرد و بنابراین قرارداد با خطر بطلان و بیاعتباری مواجه میشود.
۸- قبل از امضا قرارداد را بخوانید
اگر از نرم افزار مدیریت چرخه عمر قرارداد استفاده نمیکنید، قبل از امضا نسخه نهایی قرارداد، از ابتدا تا انتهای قرارداد را با دقت مطالعه کنید ولو اینکه قبل از این، ۱۰۰ بار آن را خوانده باشید.
۹- ورژنبندی قرارداد را فراموش نکنید
هر تغییری در قرارداد باید به صورت جداگانه و با نام متفاوتی ذخیره شود. به عنوان مثال ورژن ۱ مورخ ۱۴۰۳/۰۹/۰۱.
برای این مهم، میتوان از نرم افزار ویرایش قرارداد هایی استفاده کرد که علاوه بر اینکه با کمک آن هر تغییری در قرارداد با تاریخ دقیق، ورژنبندی میشود تغییرات را با رنگی متفاوت به شما نمایش میدهد!
۱۰- ذخیره در کامپیوتر و لپتاپ را رها کنید
بر شما واجب است، ذخیرهسازی در فضای ابری و روش بایگانی اصولی قرارداد را جدی بگیرید. چرا؟ چرا که نه! امنیت بسیار بالاتر، دسترسی در هر لحظه و از هر نقطهای که حضور دارید، بدون صرف هزینه و ریسک پاک شدن و بسیاری امکانات دیگر نسبت به فضاهای غیر ابری!
این بود آموزش نوشتن قرارداد از نظر شکلی، و حالا برویم سراغ مواد اساسی و ماهوی در قراردادها که به طور معمول در بیشتر قراردادها به صورت پیش فرض وجود دارند!
۱۷ نکته ماهوی در آموزش نوشتن قرارداد
۱- مقدمه قرارداد
در برخی قراردادها مقدمه قرارداد، به عنوان اقرار به تواناییها و قصد طرفین از انعقاد قرارداد نوشته میشود تا در موقع اختلاف بتوان از آن استفاده کرد!
۲- مشخصات کامل طرفین قرارداد
اینکه شما با چه شخص یا شرکتی وارد معامله شدهاید. مشخصات دقیق طرف مقابل و نماینده او! مانند: نامونام خانوادگی، نام پدر، شماره ملی، ایمیل و نشانی!
۳- موضوع قرارداد
از قرارداد چه انتظاری دارید؟ هرآنچه هر دو طرف از قرارداد میخواهند باید در قسمت موضوع قرارداد درج شود و هیچ خواستهای خارج از آن باقی نماند! یادتان باشد در زمان اختلاف، این قرارداد است که گویای همه چیز است و به داور یا قاضی پرونده میگوید چه مواردی جزو تعهدات طرفین قرارداد است و هر چیزی خارج از آن جزو قرارداد محسوب نمیشود. در صورتی که تعهدات هریک از طرفین قرارداد چند فاز دارد، هریک از آنها باید در بندی جداگانه و به صورت کامل تعریف شود.
یادمان باشد معیار فهم و درک تعهدات، شخص ثالث است!
۴- مبلغ قرارداد
بیشترین اختلافات مربوط به همین بخش است. مبلغ قرارداد را به صورت کلی بنویسید و اگر در چند مرحله قرار است که پرداخت شود، آن را در چند بخش جداگانه بنویسید و در آخر هم چند بار مبالغ جزئی را باهم جمع بزنید!
در این قسمت مراقب موارد زیر باشید:
اشتباه در تعداد صفرها
عدم تطابق مبلغ به حروف و مبلغ به عدد
عدم تعیین تکلیف نسبت به کسور قانونی: مانند بیمه و مالیات
از تعیین شرایط نرخ تسعیر ارز فراموش نکنید!
اگر مبلغ قرارداد به ارزهای خارجی مثل دلار است باید مشخص شود که مرجع مورد قبول طرفین برای تعیین قیمت دلار کجاست. مثلا سایت نرخ ارز ثنا و تاریخ تبدیل چه زمانی است. زمان تحویل یا زمان پرداخت و یا...
۵- نحوه پرداخت مبلغ قرارداد
مبلغ قرارداد در چند قسط و از چه طریقی پرداخت میشود.
نقدی: باید اقرار به دریافت مبلغ شود
واریز به حساب: در چه تاریخی، به کدام حساب و به نام چه کسی باید واریز شود
و اگر با چک است، شماره چک صیادی، تاریخ و سایر مشخصات آن باید درج گردد
6- مدت و تمدید قرارداد
مدتی که تعهدات قراردادی باید انجام شود و بعد از آن اگر طرفین قرارداد از قبل بر تمدید قرارداد توافق نکرده باشند و تا قبل از خاتمه هم توافقی صورت نگیرد، قرارداد به پایان میرسد. نکات مهم:
زمان قرارداد را به طور واضح و شفاف بنویسید.
نمونه: مدت قرارداد از تاریخ ۱۴۰۳/۲/۱۲ تا ۱۴۰۴/۰۲/۱۲ به مدت یکسال است.
اگر شروع قرارداد، در زمان امضا مشخص نیست، به عنوان مثال از پرداخت پیشپرداخت یا تحویل محلی که تعهدات در آنجا انجام میگیرد اینطور بنویسید:
تاریخ شروع قرارداد از زمان دریافت پیشپرداخت یا بهعنوان مثال: تحویل آپارتمان مذکور است. همچنین تنظیم صورتجلسه را نیز پیش بینی کنید به این منظور که تاریخ صورتجلسه، تاریخ شروع قرارداد تلقی شود.
۷- تمدید قرارداد
در خصوص تمدید قرارداد، توجه به این نکته مهم است که تمدید قرارداد به نفع شما هست یا خیر! بنابراین با توجه به نوع قرارداد و موقعیت شما درقرارداد، می توانید از میان موارد زیر، یکی را انتخاب کنید!
- تمدید با توافق هر دو طرف قرارداد
- تمدید به صورت خودکار
- تمدید با اراده یک طرف قرارداد
8- تعهدات طرفین قرارداد
تعهدات قرارداد یعنی اینکه، چه انتظاراتی از قرارداد دارید و ذکر تمام بایدها و نبایدها! اینکه شما در مقابل طرف قرارداد چه کارهایی را باید انجام دهید و چه کارهایی نباید از شما سر بزند و بالعکس.
مثال: تحویل ۱۰۰ گوشی موبایل با مشخصات...از سوی فروشنده، همزمان با پرداخت مبلغ ...... از سوی خریدار در تاریخ مذکور در بند...ماده...
در نوشتن تعهدات قرارداد به نکات زیر توجه کنید:
تعهدات را کامل و شفاف بنویسید.
هر تعهدی که در مورد آن به صورت شفاهی با طرف مقابل به توافق رسیدهاید را در قرارداد بیاورید.
برای عدم انجام هر تعهدی، ضمانت اجرای مشخص بیاورید.
9- ضمانت اجرای قرارداد
تعهدات قرارداد با ضمانت اجرا آنها معنا پیدا میکنند. چیزی که به تجربه در قراردادهای بزرگ دیدهام، عدم تعیین ضمانت اجرای انجام تعهدات است. این عدم پیشبینی میتواند، بسیار به نفع متعهد تمام شود و در این میان کسی ضرر میکند که تعهدی به نفع او در قرارداد پیش بینی شده است. چرا؟ چون انگار به بچهای گفته است این کار را بکن و حالا آن بچه بازیاش گرفته و میگوید نمیکنم میخواهید چکار کنید؟
ضمانتنامهها میتوانند مالی یا غیرمالی باشند!
انواع ضمانتنامههای مالی
- خسارت
ـ خسارت تأخیر تأدیه
خسارت تأخیر تأدیه در قانون آمده است و پیشنهاد من این است که از این اصطلاح در قرارداد استفاده نکنید! چرا؟ چون اگر به معنایی که قانون آن را تعریف کرده، گرفته شود دردسرهای بزرگی خواهد داشت.
شرایط قانونی خسارت تأخیر تادیه:
۱- طلب شما فقط پول رایج ایران باشد ۲- شما باید اثبات کنید، طلب خویش را از بدهکار مطالبه قانونی کردهاید ۳- مدیون متمکن بوده و پرداخت نکرده است ۴- از زمان سررسید تا پرداخت تغییر فاحش قیمت سالانه اتفاق افتاده باشد
پس اگر طلب شما پول نبود یا بعد از سررسید شما به مدیون اظهارنامه نداده باشید و... شما نمیتوانید خسارت بگیرید. تازه اگر هم بگیرید تا همان میزان تورم بانک مرکزی است.
ـ خسارت عدم انجام تعهد
در هر دو این موارد شما باید ثابت کنید که با عدم انجام تعهد و یا تأخیر در انجام تعهد متعهد به شما خسارتی وارد شده است. دعوا مطرح کنید و کارشناسی بیاید نظر کارشناسی بدهد بارها به آن اعتراض شود و بعد از چند سال شاید مبلغی به شما خسارت پرداخت شد.
وجهالتزام وجهالتزام در قرارداد، بهترین ضمانت اجرا است. چون وقتی آن را در قرارداد، پیشبینی میکنید دیگر قاضی، داور و هرکسی که میخواهد بین شما و طرف مقابل قضاوت کند، نمیتواند آن را کم و زیاد کند و اگر در قرارداد تضمین درست هم پیشبینی شده باشد، بیبروبَرگرد شما میتوانید مبلغ تعیین شده را وصول کنید.
استثناء : برخی محاکم به وجه التزامهایی که غیرمنطقی است رأی نمیدهند!
انواع ضمانتنامههای غیرمالی
ضمانت اجرا همیشه لازم نیست مالی باشد و گاهی برخی ضمانتاجراهای غیرمالی که در نهایت بار مالی برای متخلف دارد، مؤثرتر نیز واقع میشوند. برخی از این موارد:
- انجام کار توسط شخص ثالث و گرفتن دو برابر مبلغ قرارداد از متعهد
- الزام متعهد به تحویل تعداد بیشتر کالا (اگر موضوع تحویل کالا باشد)
- عدم تمدید اشتراک کاربر یا قطع دسترسی
۱۰- تضمین قرارداد
گام بعد از پیشبینی ضمانت اجرای تخلف از تعهدات قراردادی چیست؟
تعهدی در قرارداد پیش بینی شد و برای تخلف از آن وجه التزام روزانه مبلغ ۱۰/۰۰۰/۰۰۰ تومان تعیین کردیم. حالا متعهد آن تعهد را ۲۰ روز به تعویق انداخت. میخواهیم وصولش کنیم ولی متعهد هیچ مالی ندارد! نتیجه: بعد از محکومیت او در رأی داوری یا دادگاه، در نهایت مبلغی که شما از او میخواهید با توجه به اعسار و ندار بودن او قسطبندی شده و معلوم هم نیست اقساط را پرداخت کند یا خیر!
بنابراین در قرارداد علیالخصوص وقتی طرف مقابل، فرد یا شرکتی ناشناخته است، در گرفتن تضمین شک نکنید.
بهترین تضامین: ضمانتنامه بانکی، سپرده نقدی، وثیقه ملکی
سایر تضامین: ضامن، چک، سفته
۱۱- شرط حفظ محرمانگی
در قراردادهایی که بنا بر ضرورت، آمار، مدارک و هر اطلاعات محرمانهای را باید با طرف مقابل در میان بگذاریم و نمیخواهیم این اطلاعات افشا شود یک شرط با عنوان شرط حفظ محرمانگی یا حتی قرارداد جداگانه با عنوان حفظ محرمانگی نیز با او منعقد میکنیم.
موارد مهم در شرط یا قرارداد حفظ محرمانگی:
تعریف اطلاعات محرمانه
حوزه شمول
گرفتن تعهد عدم افشا
ضمانتاجرا
مدت قرارداد
استرداد مدارک، وقتی دیگر نیازی به آنها نزد دریافتکننده اطلاعات نیست.
مرجع حل اختلاف
12- نحوه اجرای قرارداد
اگر تعهدات در قرارداد به صورت یک پروسه و مرحلهای باید اجرا شود، این مراحل را در مادهای با عنوان نحوه اجرای قرارداد میآوریم.
مثال: ساخت یک فیلم تبلیغاتی که مراحل آن میتواند بازدید از محل فیلمبرداری، تأیید سناریو، انتخاب بازیگران و ۳ مرحله بازبینی و ادیت آن تا تأیید نهایی را میتواند شامل شود.
مراحل اجرای قرارداد بهتر است با تعیین زمان مشخص به همراه ضمانتاجرای عدم پایبندی به آن مواعد باشد.
13- فورسماژور
فورسماژور به شرایطی گفته میشود که انجام تعهدات طرفین قرارداد را غیرممکن، و نه سخت، نماید. ارادی و قابل پیشبینی، پیشگیری، کنترل و دفع هم نباشد.
نمونههای حوادث طبیعی: زلزله، سیل، زلزله، آتشسوزی
نمونههای حوادث غیر طبیعی: بیماریهای همهگیر، جنگ، قطع سراسری اینترنت، تحریم، فیلترینگ
در قرارداد چگونه راجع به شرایط فورسماژور تعیین تکلیف کنیم؟
راجع به مواردی چون تحریم یا شرایط هاردشیپ (سخت شدن انجام تعهدات) مانند: بالا رفتن نرخ ارز، افزایش قیمت، تعیین تکلیف کنیم. آیا این موارد را جزو موارد فورسماژور میدانیم یا خیر و اگر میدانیم با چه شرایطی. به عنوان مثال: اگر قرار است تحریم، فورسماژور محسوب شود، باید بعد از قرارداد حادث شود و انجام تعهد با وجود تحریم غیر قابل انجام شود و نه شرایط سخت شود!
با بروز شرایط فورسماژور مدتی را در نظر بگیریم تا در آن، با توجه به شرایط پیشآمده تصمیم بر تعلیق، تمدید یا تعدیل قرارداد بگیرید.
برای بعد از مدت در نظر گرفته شده نیز تعیین تکلیف شود. اگر بعد از گذشت آن مدت، هیچ تصمیمی اتخاذ نشد هریک از طرفین بتوانند قرارداد را فسخ کنند.
14- سایر شرایط قرارداد
هر موردی که در قرارداد ذکر نشده، موارد عمومی قرارداد و یا حتی تعهداتی که مشترک بین طرفین قرارداد است در این قسمت میآیند.
موارد رایج در بند سایر شرایط:
- سلب حق انتقال قرارداد به شخص ثالث
- تعیین اقامتگاه قانونی طرفین قرارداد برای ابلاغات و اعلانها
- تعیین تکلیف به نحوه انجام الحاقیه قرارداد، اصلاحیه و متمم
- محل انعقاد قرارداد
- شرایط تعدیل قرارداد
- اقرار به تعلق مالکیت مادی و معنوی طرف مقابل
- تعیین اینکه کارهای انجام شده در راستای انجام موضوع قرارداد به چه کسی تعلق دارد. مثلا: در قرارداد تهیه فیلم آموزشی برای آموزشگاه تأکید بر اینکه، فیلم آموزشی متعلق به کارفرما است.
۱5- حل اختلافات ناشی از قرارداد
در این قسمت چگونگی حل اختلاف میان طرفین در خصوص تمام موضوعات قرارداد، اعم از: انعقاد، اعتبار، فسخ، نقض، تفسیر یا اجرای آن ذکر میشود.
انواع روشهای حل اختلاف کدامند؟
- مذاکرات دوستانه ظرف یک ماه از تاریخ بروز اختلاف و تلاش در جهت همسو شدن نظرات هر دو طرف قرارداد
- ارجاع به داوری با تعیین چگونگی اعلام اختلاف و ارجاع به داوری و مرجع مشخص مانند: مرکز داوری اتاق بازرگانی، مرکز داوری منطقهای اتاق تهران و...
- مراجع قضایی که به صورت عام صالح به رسیدگی هستند و اگر هریک از روشهای بالا به هر دلیلی منتفی شود، مراجع قضایی صلاحیت رسیدگی به اختلاف را خواهند داشت.
۱6- خاتمه قرارداد
شرایطی که طرفین قرارداد میتوانند قرارداد را با اراده خویش خاتمه بدهند را تعیین میکند. در مواردی چون:
- اقاله: برهم زدن قرارداد با توافق هر دو طرف قرارداد
- فسخ قرارداد: برهم خوردن قرارداد توسط یکی از طرفین قرارداد بدون دلیل یا با بروز تخلف از انجام تعهدات طرف مقابل در ظرف مدت زمانی معین
- انفساخ قرارداد: بر هم خوردن قرارداد بدون اراده و خودبهخود. به عنوان مثال: به محض برگشت چک شماره... قرارداد مورخ... قرارداد برهم بخورد.
۱7- پیوستها و نسخ قرارداد
درصورتیکه قرارداد دارای پیوست است بهتر است نام و عنوان آنها در این ماده آورده شود و به همراه قرارداد، بایگانی شود. درصورتیکه نسخهای از قرارداد به صورت کاغذی وجود دارد و بر روی آن امضا شده، به تعداد آنها اشاره شود و اگر تمام نسخهها به صورت الکترونیکی درون نرم افزار مدیریت فرایند قرارداد ثبت و نگهداری میشوند، نیازی به این بند وجود ندارد. چراکه نسخهای که بر روی آن امضا الکترونیکی قرارداد وجود دارد، در فضایی با امنیت بالا و با مشخصاتی که به صورت جهانی پذیرفته شده، موجود است.
معرفی کتابخانه نرم افزار مدیریت قرارداد دوات
دوات یک نرمافزار مدیریت قرارداد است که سازمانها میتوانند با کمک آن ۰ تا ۱۰۰ مراحل تمام قراردادهای خویش را مدیریت کنند. شما علاوه بر آنکه
میتوانید تمام مراحل قرارداد را از نگارش قرارداد تا خاتمه آن مدیریت کرده، برای انواع قراردادهای سازمان سیستم مدیریت گردشکار قرارداد بچینید، برای بررسی و تأیید به واحدهای دخیل در قرارداد ارسالش کنید و بعد، امضا الکترونیکی مطمئن بزنید و سپس قرارداد را در فضایی امن ذخیره کنید، کتابخانهای غنی از قرارداد را دارید که میتوانید به عنوان یک دستیار ۲۴ ساعته، و البته با مشورت متخصص حقوقی، از آن بهره ببرید.
حالا اگر شما هم احساس میکنید،
به ابزاری کارآمد برای نگارش قرارداد و همچنین کتابخانهای غنی از قراردادهای آماده نیاز دارید، ۱۵ روز استفاده از دمو دوات واستفاده از تمامی امکانات آن را از دست ندهید!
این فرصت بینظیر برای شماست!
نویسنده: زهرا قربانی، وکیل پایهیک دادگستری و از مدیرات ارشد دوات
دوات یک شرکت حقوقی نیست و این مطلب مشاوره حقوقی دوات نمیباشد. برای ارزیابی دقت، کفایت یا قابلیت اطمینان از قوانین مذکور، ایدهها و راهنماییهای درجشده در اینجا و یا کاربرد این مطالب برای کسبوکار شما، باید با یک وکیل دادگستری مشورت کنید. استفاده از و دسترسی به هر یک از منابع موجود در سایت دوات رابطه وکیل و موکل بین کاربر و دوات ایجاد نمیکند.
سوالات متداول
با توجه به موارد گفته شده در این مطلب، اعم از نکات شکلی قرارداد مانند امضا قرارداد در تمام صفحات، نگذاشتن جای خالی در قرارداد، توجه به ذکر تعداد صفحات قرارداد و...
همچنین نکات گفته شده پیرامون بخشهای اصلی هر قرارداد مانند ذکر دقیق تعهدات طرفین قرارداد، مبلغ دقیق، تاریخهای انجام تعهدات و... می توانید تا حدی با اصول کلی قرارداد نویسی آشنا شوید، ولی این به معنای آن نیست که شما بی نیاز از مشورت با متخصص قراردادنویسی خواهید شد.
۲- کتابخانه دوات چه قراردادهایی را پوشش داده است؟
کتابخانه دوات بیش از ۱۰۰ قرارداد را در خود جای داده است. قراردادهای موردنیاز کسبوکارها اعم از: انواع قرارداد خرید، فروش، اجاره، سرمایه گذاری، مشارکت، کار، کارگذاری و...
۳- آیا با کمک کتابخانه دوات، بدون نیاز به متخصص حقوقی می توان قرارداد تنظیم کرد؟
خیر- قوانین به سرعت تغییر می کنند و گاهی اوقات صدور یک بخشنامه یا تبصره ای ممکن است بر قراردادی اثری بنیادین بگذارد. بنابراین در هر قراردادی از مشورت با متخصصان قراردادنویسی غافل نشوید.
۴- اگر در قرارداد برای تضمین انجام تعهدات، هیچ ضمانت اجرایی تعیین نکنیم و به تعهدات عمل نمیشود، چه راهکاری وجود دارد؟
اگر با مذاکره موفق نشدید، به نتیجه برسید باید به مرجع حل اختلاف در قرارداد مراجعه کنید. مرجع حل اختلاف چه داوری باشد و چه دادگاه با توجه به مدارک موجود و ارجاع به کارشناسی میزان خسارت وارده را که از تأخیر در انجام تعهد یا عدم انجام تعهد به شما وارد شده است را محاسبه و متخلف را به پرداخت خسارت محکوم میکند.